مقاومت متغیّر
تا كنون با مقاومت ها آشنا شده اید. وظیفه آن ها، كنترل جریان در مدار می باشد. در بسیاری از وسایل كه در اطرافتان مشاهده می كنید از مقاومت متغیّر استفاده می شود. از اسم این قطعه مشخص است كه مقدار مقاومت آن قابل تنظیم می باشد.
برای مشاهده فیلم کلیک کنید.
شدت صدای رادیو، تلویزیون یا وسایل صوتی توسط مقاومت متغیّر كنترل می شود، همچنین وقتی شدت روشنایی لامپی را تنظیم می كنید در واقع این كار را به كمك یك مقاومت متغیّر انجام می دهید. به این مدل سازی توجّه كنید.
به مقاومت متغیّر رئوستا نیز می گویند، تصویر و طرز كار این وسیله در شكل زیر دیده می شود.
در فیلم زیر، مداری را مشاهده می كنید كه در آن كاربرد مقاومت متغیّر دیده می شود. در سمت راست ولت سنج و در سمت چپ آمپرسنجی به رئوستا وصل شده است.
به تناظر تغییر رئوستا و شدت جریان عبوری از مدار توجّه كنید.
برای مشاهده فیلم کلیک کنید.
رئوستا از یك سیم بلند با مقاومت زیاد (از جنس تنگستن) كه حول استوانه ای پیچیده شده، ساخته می شود. یك كلید لغزنده روی این استوانه وجود دارد. با قرار دادن این لغزنده در محل های مختلف، طول مؤثر مقاومت قابل تنظیم است. گاهی رئوستا به شكل دایره ساخته می شود، تصویر انواع مختلف آن را در شكل های زیر مشاهده می كنید.
در بعضی موارد برای تنظیم مقدار مقاومت از جعبه مقاومت استفاده می شود. در این جعبه، تعدادی مقاومت وجود دارد كه بنا به نیاز می توان تعداد دلخواهی از آن ها را سری نمود و سپس مقاومت معادل را در مدار قرار داد.
به نظر شما چه فرقی بین رئوستا و جعبه مقاومت وجود دارد؟
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: مریم فروزان کیا
مقایسه پتانسیومتر ورئوستا
پتانسیومتر و رئوستا هر دو مقاومت متغییر هستند ، با این تفاوت كه از پتانسیومتر برای كنترل ولتاژ یا پتانسیل و از رئوستا برای كنترل جریان استفاده می شود.
دو سر کناری پتانسیومتر، بالاترین مقاومت را به شما می دهد که معمولاً ثابت است ولی سر وسط با یکی از طرفین مقاومت متغیر را به شما می دهد. در ضمن به توان قابل تحمل مقاومت متغیر توجه کنید که چند وات است وگرنه آن را می سوزانید با عبور جریان زیاد.
موضوعات مرتبط: فیزیک3 ، آزمایش